رئیس دانشگاه صنعتی شریف از تعیین محدوده اخلاق در پژوهش طی منشور اخلاق
پژوهشی این دانشگاه خبر داد و گفت: این منشور در قالب کارگاههای آموزشی
ارائه می شود و گذراندن این کارگاهها به عنوان یک واحد درسی برای دانشجویان
دوره تحصیلات تکمیلی اجباری است.
دکتر رضا روستا آزاد در گفتگو با خبرنگار مهر، رعایت ملاحظات اخلاقی در
حوزه علم را از عوامل ایجاد کمیته اخلاق پژوهشی در این دانشگاه ذکر کرد و
افزود: زمانی که رشد علمی سرعت می گیرد یکی از تبعات آن این است که ممکن
است در قالب انتشار مقاله و یا کتاب، یکسری ملاحظات اخلاقی عامدا و یا سهوا
رعایت نشود در نتیجه در انتشارات علمی بخشی از مقالات دیگر محققان بدون
ذکر نام و یا کسب اجازه درج شود.
مشاهده موارد تقلب علمی و راه اندازی کمیته اخلاق پژوهشی در دانشگاه شریف
وی با اشاره به رشد علمی دانشگاه شریف در سالهای اخیر گفت: مشاهده شد برخی
از اساتید و یا دانشجویان در روند کارهای پژوهشی خود ملاحظات اخلاقی را
رعایت نمی کنند و پاراگرافی از مقالات علمی دیگران را بدون ذکر منبع درج می
کنند که به عنوان “تقلب علمی” تلقی می شود از این رو به منظور جلوگیری از
این امر به درخواست هیئت رئیسه، کمیته اخلاق پژوهشی را در دانشگاه ایجاد
کردیم.
عدم آگاهی از زبان انگلیسی عامل تخلفات علمی
سرپرست دانشگاه صنعتی شریف ترکیب این کمیته را شامل اساتیدی از دانشکده های
مدیریت، مرکز زبانهای خارجی، مرکز معارف اسلامی، دانشکده فیزیک و اساتید
فعال در حوزه فلسفه علم دانست و خاطرنشان کرد: برخی از تخلفات صورت گرفته
در این حوزه ناشی از عدم آگاهی نسبت به زبان انگلیسی و یا مبانی حقوقی است
که با راه اندازی این کمیته و استفاده از تجربیات سایر دانشگاه ها و آموزه
های دینی، پیش نویس منشور اخلاق پژوهشی نهایی شد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر پیش نویس این منشور آماده شده است، اضافه
کرد: اساس تدوین ویرایش اول منشور اخلاق پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف خروجی
دانشگاههای سایر کشورها و همچنین پژوهشهای حوزوی و آموزه های دینی در حوزه
اخلاق و حقوق اخلاقی بوده است.
منشور اخلاق پژوهشی نهایی می شود
روستا آزاد با تاکید بر اینکه با تلفیق تجربیات سایر کشورها و آموزه های
دینی اسلام نسخه نهایی منشور اخلاق پژوهشی دانشگاه تدوین می شود، ادامه
داد: اجرایی کردن چنین سندهایی نیاز به فرهنگ سازی و آموزش دارد و برای
مجموعه ای مانند دانشگاه که دائما دانشجو در حال ورود و خروج از آن است
نیاز به سیستم پویایی داریم که با همت اساتید مرتبط با این منشور امیدواریم
تا پایان سال جاری این منشور نهایی شود.
تعیین محدوده فعالیتهای غیراخلاقی پژوهشی
وی با بیان اینکه در این سند محدوده فعالیتهای علمی و پژوهشی غیراخلاقی و
خلاف تعیین می شود به مهر گفت: صداقت در پژوهش، سرقت داده ها، زینت داده
ها، جعل داده ها، رعایت حقوق دیگران در پژوهشهای گروهی و صداقت در مقام
داوری از اصول پیش نویس منشور اخلاق پژوهشی است.
آموزش اخلاق پژوهشی به دانشجویان
سرپرست دانشگاه صنعتی شریف به نحوه آموزشها در حوزه اخلاق پژوهشی اشاره و
اضافه کرد: طبق برنامه های دانشگاه این آموزشها از دانشجویان دوره دکتری که
بیشرین انتشارات را دارند آغاز می شود. این آموزشها در طول ترم و یا سال
اول به دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی ارائه می شود.
وی با بیان اینکه در دانشگاه های دنیا Ethic (اخلاق علمی و مهندسی) در قالب
دوره های آموزشی ارائه می شود، گفت: از آنجا که آموزشهای مربوط به اخلاق
علمی، دوره های کوتاه مدت است از این رو قرار است این آموزشها در قالب
کارگاه های آموزشی ارائه و گذراندن این دوره ها در قالب یک واحد درسی برای
دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی اجباری شود.
